Covid-19 Aşısı ve Sonrası Neler Yapmalıyız?
Covid-19 aşısının yapıldığı bu dönemde aşının etkilerini, aşı sonrası neler yapılması gerektiği konusunda PAÜ Hastanesi Enfeksiyon AD. Öğretim Üyesi Doç. Dr. Tuğba Sarı açıklamada bulundu.
21.01.2021 16:41
Covid-19 Aşısı ve Sonrası Neler Yapmalıyız?COVID-19'un Yaygın Semptomları
Herhangi bir belirti göstermeseniz de COVID-19 olmanız mümkündür. COVID-19 semptomları varsa, kendi kendinizi izole etmeli ve test yaptırmalısınız. COVID-19 ciddi hastalığa, hastanede yoğun bakımda tedaviye ve hatta ölüme neden olabilir.
Aşı Nasıl Etki Eder?
COVID-19 aşısı, COVID-19'a neden olmaz. Virüse karşı bağışıklığınızı geliştirmenize yardımcı olur, böylece vücudunuz sizi etkiliyorsa daha kolay savaşır. Bu, COVID-19 geliştirme riskinizi azaltabilir veya COVID-19 alırsanız semptomları hafifletebilir.
Aşı Nasıl Yapılır?
Aşı 18 yaş ve üzerindeki kişilere 0,5 ml olarak 900 açı ile üst kol (tercihen sol kol) kası içine (intramusküler olarak) yapılacaktır. COVID-19 aşısı iki dozda verilecektir. Aşının her iki dozu da aynı pandemik aşı ile uygulanmalıdır. İkinci dozunuz için ne zaman geleceğiniz size söylenecektir. İkinci doz, T.C. Sağlık Bakanlığı’nın önerisi doğrultusunda ilk dozdan 28 gün sonra yapılacaktır. COVID-19 aşısı, ilk dozdan sonraki 6 hafta sonra iyi koruma sağlar. Ayrıca uzun vadeli koruma beklenmektedir. Kendinizi COVID-19'a karşı korumak için her iki dozu da almanız önemlidir. Aşılama sırasında, sıkı enfeksiyon önleme ve kontrol önlemleri alınacaktır. COVID-19 aşısını yaptırmak sadece birkaç dakika sürecektir.
Eğer Aşı Olacağınız Gün Hasta İseniz:
O gün hastaysanız ateşsiz hafif bir hastalığınız varsa, yine de COVID-19 aşısı yaptırmaya gitmelisiniz. Kendinizi hiç iyi hissetmiyorsanız, aşı tamamen iyileşene kadar ertelenebilir. COVID-19 semptomları nedeniyle kendinizi iyi hissetmiyorsanız, aşı yaptırmaya gitmeyin. Kendinizi izole etmeli ve bir COVID-19 testi yaptırmalısınız.
Daha Önce COVID-19 Geçirdim, Yine de Aşı Olmalı Mıyım?
T.C. Sağlık Bakanlığı’nın önerisi doğrultusunda aktif COVID-19 hastalarına, COVID-19 hastalığını geçirmiş kişilere ve aşının uygulanmasından önceki 10 gün içerisinde doğrulanmış bir COVID-19 vakasıyla temas etmiş kişilere inaktif pandemik COVID-19 aşısı yapılmayacaktır. Yakın zamanda COVID-19 için test verdiyseniz, semptomunuz olmasa test sonucunuz çıkana kadar beklemelisiniz.
Bu kriterler dışında 18 yaş ve üzerindeki kişilere dört hafta ara ile birer doz olmak üzere toplam iki doz şeklinde aşı uygulanabilecektir.
COVID-19 Aşısı Diğer Aşılarla Aynı Anda Verilebilir Mi?
Diğer aşıların eş zamanlı (öncesinde, sonrasında veya aynı anda) uygulanmasının inaktif pandemik COVID-19 aşısı immünojenitesi üzerindeki etkisine ilişkin klinik çalışma verisi bulunmamaktadır. Bununla birlikte daha önceki inaktif aşı uygulamaları dikkate alınarak kişinin COVID-19 ve risk grubu aşılamaları da dikkate alınmak şartıyla;
İnaktif pandemik COVID-19 aşısı ile mevsimsel influenza, pnömokok, meningokok ve diğer inaktif rutin aşılar arasında (öncesinde ve sonrasında) en az iki hafta süre bırakılması uygundur.
İnaktif pandemik COVID-19 aşısı ile canlı aşılar arasında (öncesinde ve sonrasında) en az dört hafta süre bırakılması uygundur.
Kuduz ve tetanos aşısı gibi temas sonrası uygulanması gereken aşılar zaman aralığı bırakılmaksızın uygulanabilir.
Gebelik ve Emzirme Döneminde COVID-19 Aşılaması
Gebelik ve emzirme döneminde inaktif pandemik COVID-19 aşısının uygulanmasına ilişkin klinik çalışma verisi bulunmamaktadır. Öncelikli risk grubunda yer alan gebelere ve emziren kişilere kendi istekleri halinde aşı uygulanabilir. Ancak gebeliğin ilk trimesterindeki gebelere aşının uygulanmaması tavsiye edilmektedir.
Önlem Alınarak COVID-19 Aşısı Uygulanması Gereken Kişiler
Kontrolsüz epilepsi ve Guillain-Barre sendromu, transvers myelit gibi enfeksiyonla ve aşıyla alevlenebilen nörolojik hastalık tanısı bulunanlara kendisini takip eden doktoru tarafından yapılacak değerlendirmeye bağlı olarak aşılama kararı verilir.
İmmun suprese kişilere kendisini takip eden doktoru tarafından yapılacak değerlendirmeye bağlı olarak aşılama kararı verilir.
Trombositopeni ve kanama bozukluğu olan kişiler veya kanı sulandırmak ya da kanamayı azaltmak için ilaç kullanan kişiler aşılama konusunda tavsiye almak için doktoruna danışmalıdır.
Kimler COVID-19 Aşısı Olmamalıdır?
• İnaktif pandemik COVID-19 aşısının herhangi bir bileşenine karşı doğrulanmış anaflaktik reaksiyon/alerji olan kişiler
• İnaktif pandemik COVID-19 aşısının birinci dozunu olanlarda anaflaksi gelişen kişiler
iİnaktif pandemik COVID-19 aşısı olmamalıdır.
Gıdaya, tanımlanmış bir ilaca veya aşıya ya da bir böcek sokmasına karşı ciddi alerjik reaksiyon öyküsü olan kişiler, aşının herhangi bir bileşenine alerjisi olmadığı sürece herhangi bir COVID-19 aşısı yaptırabilir. Şimdiye kadar ciddi bir alerjik reaksiyon/anafilaksi yaşadıysanız, bunu aşı yapan sağlık çalışanına söylemeniz çok önemlidir.
Aşının Ertelenmesi Gereken Durumlar Nelerdir?
İnaktif pandemik COVID-19 aşısının şu kişilere uygulanması doktorunun belirleyeceği uygun zamana dek ertelenmelidir:
• 380C ve üzerinde ateşi olan kişiler,
• Henüz tanı konulmamış akut hastalığı olan kişiler,
• Kronik hastalığı olup akut atak yaşayan kişiler.
Aşıdan Sonra Ateş
Aşıdan sonra ateş çıkması oldukça yaygındır. Bu normalde aşılamadan sonraki 48 saat içinde olur ve genellikle 48 saat içinde geçer. Başka COVID-19 semptomlarınız yoksa veya aşağıdakiler olmadıkça, kendi kendinize izole etmeniz veya bir COVID-19 testi yaptırmanız gerekmez:
• Filyasyon ekipleri ya da iş sağlığı birimi tarafından COVID-19 testi pozitif çıkan biriyle yakın temas halinde olduğunuz söylendiyse,
• Yakın zamanda COVID-19 testi pozitif çıkan biriyle yaşıyorsanız,
• COVID-19 semptomları olan biriyle yaşıyorsanız,
• Ateş aşılamadan 48 saat sonra başlarsa veya 48 saatten uzun sürerse, kendi kendinizi izole etmeli ve bir COVID-19 testi yaptırmalısınız.
Aşılama Sonrası Oluşabilecek Olası Yan Etkiler Nelerdir?
İnaktif pandemik COVID-19 aşısının uygulanması sonrasında ortaya çıkabilecek hafif ancak sık görülen durumlar şunlardır: Aşı uygulanan bölgede ağrı, kızarıklık, şişlik, yorgunluk, baş ağrısı, ateş, kas/eklem ağrısı, ishal, titreme, kusma, alerjik reaksiyon, lenfadenopati.
Aşıdan Sonra Nelere Dikkat Etmeliyim?
Aşı sebebiyle COVID-19'a yakalanmazsınız, ancak aşının birinci dozunu olduktan sonra ikinci dozu da olup aşının koruyuculuğunun başlamasına kadar geçen dönemde COVID-19'a yakalanma olasılığınız vardır. Ayrıca aşının virüsü başkalarına yaymanızı engelleyip engellemediği bilinmediğinden, toplumun en az %85-90’ı aşılanana kadar, aşı olduktan sonra mutlaka maske kullanmaya, sosyal mesafe kurallarına ve hijyen kurallarına dikkat etmeye devam etmelisiniz.
Doç. Dr. Tuğba Sarı, son olarak aşının kendinizi ve çevrenizi COVID-19'dan korunmanın en iyi yolu olduğunu, bunun yanında aşı olunsa dahi mutlaka maske kullanmaya, sosyal mesafe ve hijyen kurallarına dikkat etmeye devam edilmesinin önemini de vurguladı.
Yasal Bilgilendirme! Denizlinethaber.com internet sitesinde yer alan haberler otomatik olarak derlenmektedir. denizlinethaber.com editörleri otomatik akış içinde Pamukkale Üniversitesi haberleri bölümünde yer alan, Covid-19 Aşısı ve Sonrası Neler Yapmalıyız? haberine editoryal müdahalede bulunmamıştır. Haber içeriklerinden hukuken ilgili haber kaynakları sorumludur.
)
[1] => Array
(
[0] =>
)
)
Array
(
[0] => Array
(
[0] => 1.441,33
)
[1] => Array
(
[0] => 1.441,33
)
)
Yorum Gönder (üye olmadan da yorum yapabilirsiniz)